Doğanın milyonlarca yılda şekillendirdiği, Erzurum’un simgesi haline gelen Oltu Taşı, sadece bir taş değil; sabrın, emeğin ve ustalığın birleşimidir. Bu eşsiz taş, el işçiliğiyle işlenerek tespih, yüzük, kolye, bileklik ve birçok hediyelik ürüne dönüştürülür. Peki bu özel taş, o zarif formuna nasıl kavuşuyor? İşte adım adım Oltu Taşı işleme süreci…
🪨 1. Oltu Taşının Çıkarılması
Oltu Taşı, adını Erzurum’un Oltu ilçesinden alır. Yer altından genellikle el kazması ve küçük aletlerle çıkarılır çünkü bu taş son derece hassastır. Kömür yataklarına benzeyen tabakalardan dikkatle alınır. Madenciler, taşı kırmadan çıkarmak için büyük bir özen gösterirler — çünkü bir çatlak bile taşın değerini düşürür.
⚒️ 2. Ham Taşın Seçimi ve Kurutulması
Maden ocağından çıkarılan ham Oltu taşları önce sınıflandırılır. Rengine, sertliğine ve damarsız yapısına göre ayrılır. Sonrasında taşlar güneş altında doğal şekilde kurutulur. Bu işlem, taşın yüzeyindeki nemin atılmasını ve daha kolay işlenmesini sağlar.
🌀 3. Tornada Şekillendirme Aşaması
Kurutulan taş, tornaya bağlanarak işlenmeye başlanır. Bu aşamada usta, el becerisiyle taşı dikkatlice şekillendirir. Eğer ürün tesbih olacaksa, her bir boncuğun ölçüsü milimetrik olarak ayarlanır. Oltu taşı tornada işlerken hoş bir koku yayar — bu, taşın doğallığının en belirgin göstergesidir.
✋ 4. Delme (Boncuk Deliği Açma) İşlemi
Boncuk haline getirilen her taş, özel el aletleriyle tek tek delinerek ip geçirilir hale getirilir. Bu aşama, büyük sabır ve hassasiyet gerektirir çünkü en ufak hata taşın kırılmasına yol açabilir. Usta, her boncuğu aynı eksende delmek için büyük dikkat gösterir.
✨ 5. Zımpara ve Parlatma (Cilalama)
Şekillendirilen Oltu taşları, önce farklı kalınlıklardaki zımpara kâğıtlarıyla pürüzsüz hale getirilir. Daha sonra keçeyle cilalanarak o meşhur siyah parlaklığına kavuşturulur. Oltu taşının bu parlaklığı hiçbir boya veya vernik içermez — tamamen doğal ciladır.
💎 6. Montaj ve Son Dokunuşlar
Tesbih boncukları tamamlandıktan sonra, ustalar tarafından imameli, püsküllü ya da gümüş işlemeli şekilde dizilir. Bazı modellerde gümüş veya altın detaylar kullanılarak koleksiyon değeri yüksek tasarımlar elde edilir. Her ürün, ustanın el izini taşır — bu nedenle iki Oltu taşı tesbih asla birbirinin aynısı değildir.
🧿 7. Kalite Kontrol ve Satışa Hazırlık
Son aşamada ürünler, çatlak, çizik veya dengesizlik açısından kontrol edilir. Sadece kusursuz olanlar satışa sunulur. Oltu taşı ürünler, ustanın emeğini ve Erzurum’un kültürel mirasını temsil eder.
Sonuç: Her Oltu Taşı Bir Hikâye Anlatır
Bir Oltu Taşı tesbih, sadece bir aksesuar değil, toprağın derinliklerinden çıkan bir sanat eseridir. Her bir boncuk, ustasının emeğini, sabrını ve Erzurum’un asırlık zanaatkârlık geleneğini yansıtır. Bu yüzden Oltu Taşı ürünleri, hem manevi değeri hem de koleksiyonluk özelliğiyle Türkiye’nin en özel el sanatlarından biridir.